Vista: verschuiving naar online diensten

Het nieuwe Windows-besturingssyssteem markeert de overgang bij Microsoft van het accent op besturingssystemen en software naar online dienstverlening. Vista moet het pad effenen voor Windows Live.

Prijzen lopen uiteen van 130 euro voor de Windows Vista Home Basic versie upgrade tot 550 euro voor Windows Vista Ultimate. Alles is in het Nederlands te koop, alleen op dvd of voorgeïnstalleerd op een pc. Vista is in Nederland niet als download beschikbaar.

Het lijkt ingewikkeld, maar in feite zijn er twee variaties, upgrade en volledige uitvoering, in vier versies: Home Basis, Home Premium, Ultimate en Business.

Op Planet Multimedia verscheen al een beperkte test van Vista met accenten op de fraaie vormgeving in de 50 miljoen nieuwe regels aan code.

De belangrijkste tweede vernieuwing, betere veiligheid, is gedeeltelijk zichtbaar met meer checks en bescherming tegen inbraken en mogelijkheden om filters in te stellen. Maar de praktijk moet leren of Microsoft zijn leven heeft gebeterd.

De derde grote verandering in Vista is het verbeterd zoeken op de pc. Dat dit zo opvalt is vooral te danken aan de belabberde zoekfuncties onder vorige besturingssystemen, een doorn in het oog van de gebruiker. Dus Microsoft stond zichzelf toe om een grote sprong voorwaarts te maken.

Deze drie belangrijke vernieuwingen noemt ook Theo Rinsema, algemeen directeur van Microsoft Nederland, in een vraaggesprek dat we met hem hadden.
Ook noemt Rinsema de software voor fotobehandeling die hem groot gemak en veel mogelijkheden verschaft. En als hij de notebook thuis inklapt en Vista in slaap zet, dan biedt Vista bij het openen van de laptop op de zaak weer direct dezelfde werkomgeving op het scherm.

De grote vraag is wat Vista strategisch zal betekenen voor de online diensten van Microsoft onder Windows Live. Rinsema zegt dat Vista een geheel nieuwe besturing is, van de grond af aan opnieuw opgebouwd, onder meer om de aansluiting met de internetdiensten eenvoudiger te maken. Dat biedt volgens Rinsema de mogelijkheid om verbeteringen voortaan online te installeren, zoals het nu al uitgelekte Service Pack 1 met verbeteringen voorzien voor eind 2007.
Dit leidt naar verwachting tot een nieuwe ronde van schermutselingen in Brussel, indien Microsoft de eigen online diensten met Vista bevoordeelt boven die van concurrenten als Yahoo, Google en Sun. Gisteren al werden de komende discussies duidelijk.

Microsoft heeft een overeenkomst met KPN om voor de zakelijke markt webdiensten aan te bieden. Of KPN ook online Microsoftdiensten gaat aanbieden, wil Rinsema niet zeggen. Rinsema is terughoudend in het antwoord op de vraag of hij met de Live Messenger in telefonie via de pc KPN fel zal beconcurreren.

Veel meer over de online dimensie mag Microsoft-baas Steve Ballmer zeggen. In een boeiend interview met Financial Times meent Ballmer dat op het gebied van zoektechnologie er nog een enorme markt te winnen is.
Ballmer erkent dat de achterstand op Google enorm groot is, vooral in Europa, veel meer nog dan in de VS. Maar hij acht die niet onoverbrugbaar, integendeel. Volgens Ballmer krijgen online zoekers nog zo vaak onbevredigende antwoorden dat er technologisch nog een grote slag te maken is. Maar ook de merkbekendheid telt zwaar.
Ballmer doet evenmin geheimzinnig waar het gaat om financiering met reclame, de grote trend op internet en in media en wellicht ook voor de toekomst van software.

Als dan, zoals de Nederlandse directeur Rinsema zegt, Vista de basis is om nog lange tijd aanvullende software online aan te bieden, gaat de consument daar dan voor betalen in bijvoorbeeld abonnementen of krijgt hij als vorm van betaling reclame voorgeschoteld? Die vraag moet Microsoft nog beantwoorden, zegt Ballmer.

Ars Technica bericht dat Microsoft een patent heeft aangevraagd voor wat ze noemt een 'systeem en methode voor een modulaire besturingssysteem: de opwaardering van de besturing met aanvullende pakketjes software met verkoop of verhuur online. Binnen Vista is dit voorbereid met de 'Anytime Upgrade'. Microsoft wil deze regelmatige online updates gaan beschermen met digitale rechtensoftware (drm).

Rinsema mag geen cijfers over Nederland verstrekken, dus ook niet van de voorverkopen van Vista, die mondiaal 1,6 miljard dollar beliepen.

Gartner verwacht dat meer dan de helft van de consumenten-pc's eind 2008 op Vista zullen draaien, en in 2010 ook bij het bedrijfsleven. Zoals gebruikelijk is in veel gevallen nieuwe hardware nodig om Vista te kunnen draaien. Het leeuwendeel van de verkopen zal dan ook komen van voorgeïnstalleerde besturing op nieuwe pc's, zoals het nu al decennia gaat.

Volgens de chefs van Nederlandse pc-ketens als MyCom en Dynabyte voorzien ze gemiddeld omzetgroei van zo'n 15 procent voor de komende maanden aan licenties, nieuwe pc's en aanvullende hardware om Vista te kunnen draaien.

Als gevolg van de afschaffing van de pc-privéregeling in 2004, toen veel consumenten nog snel een computer aanschaften vanwege fiscale aftrek, zal in 2007 en 2008 een flink aantal pc's worden vervangen. Maar ook 'oudjes', zoals de pc's die naar tevredenheid op Windows 2000 draaien, zullen voor een ruil voor een Vista-pc in aanmerking komen.